Eeuwenoude bodemvondsten aan de Westerdijk

Bij graafwerkzaamheden in module 1, Hoorn Binnenstad, zijn deze maand vele bijzondere bodemvondsten gedaan. Aanleiding voor het uitvoerige archeologisch onderzoek was het afgraven van de vlijlaag onder de steenbekleding, op de huidige dijk tussen schouwburg Het Park en Visserseiland. Onder andere de houten restanten van de monding van een gracht zijn blootgelegd.

In module 1 versterken wij de dijk met een buitenberm. De eerste stap in de uitvoering is de aanleg van een buitendijkse werkbaan. Deze strook van zand is inmiddels al goed zichtbaar. Vanaf de werkbaan is eerst de steenbekleding van de huidige dijk verwijderd en verplaatst naar de waterzijde van de zandstrook, om zo de waterveiligheid te garanderen. Vervolgens is de vlijlaag, een laag puin onder de stenen, afgegraven. De verwachting was dat onder deze laag bijzondere bodemvondsten gedaan zouden worden, maar het uiteindelijke resultaat verraste zelfs onze archeologen.

‘’Op sommige plaatsen waar meer puin in de grond aanwezig was, is zo diep gegraven dat het oude middeleeuwse voorland werd bereikt’’, vertelt archeoloog Sander Gerritsen. ‘’Van dit voorland kwamen opvallend goed geconserveerde vondsten tevoorschijn, zoals insignes, munten, kruiken en zelfs een gouden ring!’’

Achterom Als klap op de vuurpijl werden ter hoogte van de Kuil de houten restanten van de monding van de gracht gevonden. Waar nu het Achterom is, liep vroeger een grote brede gracht. Deze vormde de laatste schakel van een complex rioolsysteem waarop vele riolen uit de binnenstad waren aangesloten. Het houtwerk bestond uit stevige, rechthoekige grenen palen van wel 7 tot 8 meter lang.

De onderzijde van het hout was uitgerust met een lange punt, waardoor de constructie stevig in de zeebodem verankerd stond. Dat was ook wel nodig, want zoals op de stadsplattegrond van Blaeu uit 1649 zichtbaar is, lagen de schepen die hout kwamen halen en brengen hier tegen deze kade aan. Op het breedste punt was de monding wel 33 meter breed! Jaarringenonderzoek In totaal zijn langs de Westerhaven 127 palen gedocumenteerd, waarvan 90 stuks deel uitmaakten van de houten havenmonding. Van 22 palen zijn plakken gezaagd, waarop onze archeologen jaarringenonderzoek uitvoeren. Hierdoor kan zeer nauwkeurig worden bepaald wanneer het hout dat voor de constructie is gebruikt, is gekapt. Inmiddels zijn alle vondsten gereinigd en geconserveerd en ligt er alweer een dik zandpakket over de monding. Mogelijk krijgen enkele bodemvondsten een plek in het onlangs geopende minimuseum De Waterwolf in Etersheim.