“Bij iedere fase moeten we aantonen dat de veiligheid is gegarandeerd”
Draaiboek
Al een aantal dagen voordat een storm losbarst, krijgt de Alliantie Markermeerdijken voorspellingen binnen van de geschatte windsnelheden en waterstanden. “In een draaiboek is heel precies vastgelegd bij welke standen wij in actie moeten komen en welke voorzorgsmaatregelen we dan moeten nemen”, vertelt Remco. “Daarmee proberen we te voorkomen dat HHNK (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, een van de partners in de Alliantie Markermeerdijken, red.) in actie moet komen. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor de veiligheid van de dijken. Mocht er ondanks alle maatregelen toch iets misgaan, dan doen zij het crisisbeheer. Zij hebben daar speciale teams voor. Het is dan aan ons om alles zo goed mogelijk voor te bereiden en over te dragen.”
Geen zwakke plek
Nu kan het zo zijn dat de Alliantie ergens een stuk dijk afgraaft of verlaagt, precies op het moment dat zich een storm aandient. Of dat een gedeelte nét is ‘uitgekleed’, dat wil zeggen dat de stenen uit de buitenkant zijn verwijderd. De dijk is dan minder sterk. Wat dan? “Een dijk ontmantelen doe je in fases”, legt Ben uit. “Bij iedere fase moeten wij aantonen dat de veiligheid is gegarandeerd. In alle omstandigheden, dus ook bij storm. Dat is in alle plannen meegenomen.” “Voordat we met dit soort werkzaamheden beginnen, leggen we daarom een zogenaamde werkbaan aan”, vult Remco aan. “Dat is een laag zand met daarover een stenen kap, die dient als extra bescherming. In combinatie met de oude dijk biedt dat voldoende bescherming. Op het moment dat er daadwerkelijk een storm wordt voorspeld, lopen we evengoed dit soort plekken na om te zien of er nog iets extra’s nodig is, bijvoorbeeld meer zand of stenen.”
Droogzwemmen
Om zeker te weten dat de plannen en voorzorgsmaatregelen kloppen in alle denkbare situaties, voert het veiligheidsteam met regelmaat virtuele oefeningen uit. “We simuleren dan dat een dijk dreigt door te breken”, legt Ben uit. “We testen of alle plannen en draaiboeken werken, of dat we zaken moeten aanpassen. Een soort droogzwemmen, dus.” Een werkplan waarbij overal aan is gedacht, een doortimmerd veiligheidsdraaiboek en simulatie-oefeningen: het klinkt alsof de veiligheid van het enorme dijkversterkingsproject helemaal onder controle is. Maar hoe zit het dan met het zand dat je over de vlaktes van de oeverdijk bij Hoorn ziet wegwaaien bij die enorme windsnelheden? “Dat kan geen kwaad, hoor”, stelt Remco gerust. “Er ligt altijd meer zand dan feitelijk nodig, dat is allemaal ingecalculeerd. Echt, maak je niet druk. Overal is aan gedacht.”